Laatst was ik op een bijeenkomst over fietsen. Het ging over stallingen en de betaalbaarheid, over diefstal en ongelukken. Steeds kwam er iemand terug op stallingen en kwam de constatering dat dat veel geld zou kosten. De discussie liep overigens al jaren. En hadden de deelnemers zelf behoefte aan een stalling of bedachten ze dat vooral anderen daar behoefte aan hadden? Tot iemand die anders nooit op deze vergaderingen kwam vroeg of er niet een groene golf kon komen voor fietsers. Een zucht van verlichting ging door de zaal. Ja, daar had eigenlijk iedereen behoefte aan!
Als je focust op de weg die je bedacht had zie je geen zijwegen meer. Je denkpatroon zit vast, je ziet steeds dezelfde (onoplosbare) problemen. Hoeveel alternatieve oplossingen en uitwegen zie je dan wel niet over het hoofd? In de theorie heet het dan dat je divergent denken nodig hebt.
Het staat eigenlijk tegenover de tunnelvisie, de uitwaaiervisie. Dit “divergerend” denken kan nodig zijn om je probleem eens anders te bekijken. Hoe doe je dat, hoe kom je uit de tunnelvisie? Daar zijn gewoon methoden voor.
- Meest logische is een buitenstaander te vragen. De vrouw die een voorstel deed over een groene golf was helemaal niet bezig met stallingen en ging terug naar waar ze zelf behoefte aan had. Laat een buitenstaander kritiek leveren op de agenda, de denkstappen, de probleemdefinitie!
- Doorvragen om achter aannames te komen, helpt ook. Wat is eigenlijk het probleem en van wie is eigenlijk het probleem kan al ruimte geven. Waarom kan iets wat vroeger nooit kon nu ineens wel? (let bijvoorbeeld op het gebruik van woordjes als natuurlijk niet of natuurlijk wel zoals in “het is natuurlijk niet mogelijk om”, “het is altijd zo geweest dat” en “het kan natuurlijk niet zo zijn dat”) Wat nemen we te makkelijk aan als vaststaand of onmogelijk?
- Vergelijk het probleem eens met iets heel anders, is het een verkeersprobleem of een milieuprobleem of een logistiek probleem? Hoe zouden de Duitsers het oplossen of de Italianen? Voeg het samen met een ander probleem of kijk of een mislukking misschien een blessing in disguise is met TRIZ
- Gebruik de brainstorm of omgekeerde brainstorm, dwing jezelf verschillende scenario’s te maken over de toekomst, zodat ook verschillende oplossingen mogelijk meegewogen worden.
- Plan een pauze in. Klinkt simpel, maar wel vaak handig: ga een rondje lopen, leg je probleem even weg en pak het later weer op.
Succes!