Je ziet het pas als je er op let: er zijn mensen die probleemgericht praten en mensen die oplossingsgericht praten. Mocht je mensen helpen om besluiten te nemen, dan is het goed dit bij jezelf te zien: praat je wel oplossingsgericht? Bij probleemgericht praten diep je problemen verder uit. Dat heeft als mensen daar behoefte aan hebben en erkenning zoeken soms zin. Maar daar zit een gevaar in
Het gevaar is wel dat je mensen misschien helpt om te blijven hangen in het verleden en problemen. Hoe help je mensen om zelf te besluiten en verder te komen?
De grondleggers van het oplossingsgericht werken zijn twee psychotherapeuten Steve de Shazer en Insoo Kim Berg. Zij merkten dat in plaats van het blijven praten over problemen, juist het praten over kleine succesvolle momenten mensen stimuleerden om over oplossingen te praten en zelf het heft in handen te nemen.
Jij bent niet de expert in het denken en handelen van de ander
De centrale gedachte uit hun therapie is dat niet de therapeut, maar de client de expert is. Het kan namelijk zijn dat jij als adviseur dingen ziet die jij als problemen ziet, maar wat de ander niet als probleem herkent. Daarom is een van de principes om niet te repareren wat niet stuk is.
Als iets werkt, doe het vaker
Een simpel advies ‘als iets werkt, doe het dan vaker’ en ‘als iets niet werkt, probeer dan iets anders’. Je merkt dat je zo veel meer aansluit bij wat iemand zelf kan en niet start bij wat jij zelf zou doen. Zit je helemaal vast omdat alles fout gaat? Kijk dan naar waar de uitzonderingen zijn: Wanneer gaat het iets beter of zelfs goed? Wat is er in die situatie dan anders? Wat doe jìj anders?
Vooral als iemand wegzakt in de problemen uit het verleden probeer dan de focus op de toekomst te leggen. Als je blijft praten over de ‘slechte’ dingen uit het verleden dan verander je dat verleden niet. Kijk naar voren en ga er van uit dat die ‘slechte’ dingen er niet meer zijn. Hoe ziet het er dan uit? Wat is er dan anders?
Bewezen succesvol
De methode is toegepast bij coachinggesprekken met mensen die al langer in de bijstand waren en is bewezen succesvol. Het vraagt wel oefening; vanuit goede bedoelingen hebben we óf de neiging om door te blijven praten over problemen óf de neiging om onze eigen oplossing aan te dragen. Maar zelf besluiten is nu eenmaal veel effectiever dan doen wat iemand anders heeft bedacht.
Doe het stap voor stap
Een laatste tip: Doe het stap voor stap. Kleine stappen zijn gemakkelijker te zetten en brengen een positieve beweging op gang. Het gaat om de ‘beweging’. Dat iemand de goede kant op beweegt. Dat is ook het moment om complimenten te geven. Dat is ook motiverend om de volgende stap te zetten.
Succes en onthoud: degene die advies vraagt is expert in zijn eigen manier van werken!